معمولا جامعه را به چند نهاد اصلی تقسیم می کنند: نهاد خانواده، نهاد آموزش، نهاد اقتصاد، نهاد حکومت، و نهاد دین. در سده اخیر و در جوامع پیشرفته نهاد علم نیز به نهادهای اجتماعی اضافه شده است. نهاد خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است که با ازدواج آغاز می شود. بنابراین، ازدواج و مسائل آن اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا، نقطه آغاز این نهاد مهم اجتماعی است و چگونگی این آغاز در کیفیت آینده خانواده تأثیر فراوانی دارد؛ همان طور که ما از دیرباز معتقد بوده ایم:

خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا می رود دیوار کج، ما در انتخاب خانواده ای که در آن به دنیا می آییم هیچ اختیاری نداریم، اما معمار خانواده آتی خود خواهیم بود. ازدواج نقطه عطفی در زندگی انسان است و با آن خانواده و نظام خویشاوندی شکل می گیرد و نسل بقا می یابد. ازدواج موفق پایه ای عالی برای تشکیل خانواده ای شاد و مستحکم است. هیچ چیزی در جهان نمی تواند زندگی انسانها را شاداب تر و بهتر کند مگر افزایش ازدواج های موفق. حتی استحکام یک کشور با استحکام خانواده های آن همبستگی دارد. ازدواج در زمره پیچیده ترین روابط انسانی است. ازدواج برخوردی شگفت میان فرهنگ و طبیعت یا قواعد اجتماعی و کشش جنسی است. ازدواج فرایندی است از کنش متقابل بین یک مرد و یک زن که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسمی برای آغاز زناشویی خود برپا داشته اند.

 ازدواج ابعادی اقتصادی – اجتماعی، فرهنگی و بین فردی دارد. تیره ابتدایی منشأ خانواده باستانی است. ایرانیان در آغاز به تیره هایی تقسیم می شدند که، در ادامه همین گروه ها منشأ خانواده ها و قبیله ها شدند. در طول نزدیک به هزار و سیصد سالی که از زرتشت تا روزگار خسروان ادامه یافت تیره رفته رفته حجم و انسجام خود را از دست داد. خانواده بزرگ کهن ترین نمونه خانواده ای است که می شناسیم و ترکیب آن بدین شکل بود: در ملکی موروثی که انتقال پذیر نبود، پدر و مادر، فرزندان، نوادگان، برادران، خواهران، عروسان، دامادان، عموزادگان عمه زادگان، دایی زادگان، خاله زادگان و بستگان دیگر زیر نظر رئیسی واحد، پیرامون اجاقی واحد و برای برگزاری آیینی واحد، زیر سقفی واحد گرد هم می آمدند. این گروه همان گروهی است که از تیره پدید آمد.

در دوره ساسانی، در قرن ششم میلادی، تعداد اعضای خانواده به پدر و مادر و فرزندان کاهش یافت که این تعداد بسیار کمتر از نمونه تیرهای خود بود. بنابراین، ساده ترین و اولین نمونه خانواده ایرانی، در دوره پیش از اسلام، در قرن ششم میلادی و در گرماگرم سلطنت ساسانیان پدیدار شد. در آن دوره، زناشویی بیش از هر چیز اهمیتی مذهبی داشت. ازدواج که رسم و طریقه ای خدایی بود، برای فردی ایرانی وظیفه ای لازم و واجب شمرده می شد، همان گونه که تقرب به اهورامزدا تکلیفى واجب شناخته می شد. آیین زرتشت عزبها (مجردها) را از آغوش خود می راند و حرام زاده ها از هر وراثتی بی بهره بودند. در دوره ساسانی، دولت هر سال بسیاری از دوشیزگان فقیر را شوهر می داد و پیش از این کار، برای آنها جهیزیه فراهم می آورد.

پس از اینکه ایرانیان اسلام را پذیرفتند، سنت ها و آیین های ازدواج نیز تحت تأثیر اسلام قرار گرفت. اسلام به ازدواج بسیار اهمیت میدهد و آیات و احادیث نیز دلیلی روشن بر این امر است. همان گونه که در آغاز گفتیم، ازدواج خشت بنای خانواده است. اگر بخواهیم در خانواده با مشکلات و آسیب های کمتری روبه رو شویم، باید به امر ازدواج توجه کنیم و یکی از مهم ترین کارهایی که می توانیم در این راه انجام دهیم آموزش است. اما آیا ازدواج به آموزش نیاز دارد؟ آیا اجداد و نیاکان ما برای ازدواج آموزش دیدند که اکنون ما به آموزش نیاز داشته باشیم؟ و آیا این مسئله این قدر جدی است که باید برای آن آموزش دید؟!

ما معتقدیم که ازدواج به آموزش نیاز دارد و اجداد و نیاکان ما هم در این باره آموزش می دیدند. آنها، از طریق ارتباط رودررو و مشاهدة رسومی که تقریبا ثابت و انعطاف ناپذیر بود، امور مربوط به ازدواج را می آموختند. به دلیل ساده تر بودن زندگی، آنها آموزش مورد نیاز را از محیط خود دریافت می کردند. اما در دنیای امروز، ما نیاز داریم که به طریقی دیگر امور مربوط به ازدواج را بیاموزیم. زیرا دنیای امروز دائم در حال تغییر است و همواره رسومی جدید می آید که گاه حتی باعث نابودی رسوم سنتی می شود. همچنین، اعضای خانواده زمان کمتری را در کنار هم می گذرانند و تعداد اعضایشان کمتر از گذشته شده است که این خود باعث می شود آموزش به طریق سنتی امکان پذیر نباشد.

اما برای ازدواج فقط کافی است همراه با دو شاهد و اجازه پدر یا جد پدری دختر (و در صورت عدم اجازه پدر یا جد پدری، با موافقت دادگاه در دفتر ثبت ازدواج حاضر شوید و هزینه ثبت را پرداخت کنید. البته، حضور دو شاهد و اجازه پدر یا جد پدری دختر فقط در کشورهای اسلامی مرسوم است و در کشورهای غیراسلامی تنها کافی است هزینه ثبت ازدواج پرداخت شود. رانندگی بد در بسیاری موارد موجب خسارت های فیزیکی و عاطفی شدید می شود، اما ازدواج بد و در نهایت طلاق باعث خسارتهای عاطفی، ارتباطی، مالی و همچنین افزایش کودکان تک سرپرست یا بی سرپرست می شود.

ما بر این باوریم که هرچه تقاضای ازدواج در جامعه بیشتر شود، شادابی و سرزندگی نیز در جامعه بیشتر می شود. در نگاه ما، همان گونه که گرفتن گواهینامه رانندگی مشروط به کسب مجموعه ای از شرایط است، ازدواج مناسب نیز به یکسری از پیش نیازها احتیاج دارد. حال، متناسب با سه شرطی که برای رانندگی برشمردیم، به سه پیش شرط برای ازدواج نیز اشاره می کنیم: ۱) آزمون بینش برای امتحان بلوغ و رشد فرد و اثبات کفایت او برای تشکیل خانواده؛ ۲) آزمون قوانین زندگی برای اثبات آشنایی فرد با قوانین حاکم بر زندگی مشترک و مشکلات آن؛ ۳) آزمون عملی برای اثبات مهارت های فرد در خصوص ارتباط مثبت با اعضای خانواده و توانایی او برای حل تعارضها.

آیا باور داشتن به چنین نیازی ابلهانه یا حتی آرمان گرایانه است؟ ما چنین نمی اندیشیم و در مقام درمانگر، مشاور، و روان شناسی که با صدها مورد از آسیب دیدگان ازدواج های نامتناسب و بد مصاحبه و مشاوره کرده ایم باور داریم که اگر در جامعه ای لازم است نظامی حداقلی برای تربیت رانندگان جدید طراحی شود، بی تردید لازم است که نظامی عاقلانه برای تربیت همسران جديد، والدین جدید، و خویشاوندان جدید طراحی گردد. همچنین، باور داریم که غفلت از چنین امری خساراتی بزرگ به دنبال خواهد داشت.